ستون کروماتوگرافی

ستون کروماتوگرافی

ستون کروماتوگرافی (انگلیسی: Column chromatography ) نوعی کروماتوگرافی است که در آن جسم بین فازهای مایع و جامد پخش می‌شود. فاز ساکن جسم جامدی است که اجزای مایعی را که از آن می‌گذرد به‌طور انتخابی در سطح خود جذب می‌کند و آنها را جدا می‌نماید.

اساس کروماتوگرافی

این محصول آزمایشگاهی معمولا به سه دلیل روش بسته بندی ساده، فشار کاری کم و همچنین هزینه کم برای ابزار اهمیت زیادی دارد. این کروماتوگرافی بر اساس اجزا، به شرح زیر می باشد.

1. جاذب های مناسب (فاز ساکن یا فاز ثابت)
2. حلال ها یا مخلوط های حلال به عنوان فاز متحرک یا فاز شوینده
3. مولکول های نمونه یا آنالیت

تهیه کروماتوگرافی

در ابتدا نیاز است تا ستون کروماتوگرافی تهیه شود. برای اینکار یک بورت را در حالت عمودی به گیره وصل کنید. توجه داشته باشید که شیر بورت بسته باشد. حال بورت را با اتر نفت تا نزدیکی ۴۰ میلی لیتری آن پر نموده و با استفاده از یک لوله شیشه ای بلند، کمی پشم شیشه را در انتهای بورت قرار دهید. درون بورت مورد نظر، تا ارتفاع ۱ سانتی متری بالای پشم شیشه را شن بریزید.

منتظر بمانید تا حباب های درون شن کامل خارج شوند. حالا در حالیکه به دیواره بورت به آرامی ضربه می زنید، ۱۵ گرم از آلومینا را به داخل لوله بورت ریخنه و در هنگام پایین رفتن آلومینا، ستون را کاملا تکان دهید. این عمل در واقع به پر شدن یکنواخت ستون کمک خواهد کرد. دیواره داخلی بورت را که احتمالا آلومینا به آن چسبیده است را با اتر نفت اضافی کامل بشویید. برای حفاظت از آلومینای پر شده داخل ستون ، یک لایه یک سانتی متری شن در بالای ستون قرار دهید.

حال شیر بورت را باز نموده و اجازه دهید تا حلال خارج شده و به بالای لایه شن بالایی برسد. حالا می توان گفت که کروماتوگرافی برای جداسازی نمونه مورد تفکیک آماده می باشد. لازم به ذکر است که طريقه پر كردن ستون بسيار اهميت دارد. زيرا اگر ستوني خوب پر نشود نمی تواند اجزا را خوب تفكيك كند. جسم پر شده بايستی همگن و یکنواخت باشد و در آن نباید هوای محبوس يا حباب بخار وجود داشته باشد.

تفکیک و جداسازی

در يك كروماتوگرافی ساده، روش کار به این صورت است که نمونه را در بالای ستون قرار می دهند و در طول تفكيك از یک حلال واحد استفاده مي كنند. اما معمولا از روشی كه به استخراج تدريجی (جز به جز) معروف است بهره می برند. در اين روش، جهت ظهور كروماتوگرام از يك مجموعه حلال استفاده می كنند. در این مجموعه، قطبيت حلال ها مرتب زیاد مي شود.